Tanie Loty do Tirany Od EUR15*

Tętniąca życiem Tirana to jedna z ostatnich europejskich stolic nieodkrytych jeszcze przez masową turystykę — i jest to jeden z wielu powodów, dla których warto ją odwiedzić. Od upadku reżimu komunistycznego na początku lat 90. XX wieku miasto przeszło gruntowną transformację, zarówno pod względem urbanistycznym, jak i w sferze kultury, kuchni oraz rozrywki. Odkryj liczne ślady jego historii związanej z Imperium Osmańskim, Włochami i komunizmem, a także poznaj burzliwe losy kraju w XX wieku, odwiedzając przebudowane betonowe bunkry. Wybierz się na spacer w cieniu drzew na miejskich bulwarach lub pojedź kolejką linową do Parku Narodowego Dajti, skąd rozciąga się widok na panoramę miasta, a potem odkryj atrakcje popularnej dzielnicy Blloku. Korzystaj z okazji, zanim tłumnie ściągną tu turyści — to tylko kwestia czasu.

 

Kilka powodów, by odwiedzić Tiranę:

Po II wojnie światowej w Albanii zapanowały wyjątkowo surowe rządy komunistyczne, a kraj został odizolowany od świata na ponad 40 lat. To wciąż niedawna i bolesna historia, ale w ciągu zaledwie dekady Tirana zdążyła już zmienić się nie do poznania. Zdominowany niegdyś przez bure bloki pejzaż miejski nabrał kolorów — jak najbardziej dosłownie. Liczne budynki przemalowano na fantazyjne barwy i udekorowano sztuką uliczną, dzięki czemu samo miasto zdaje się patrzeć z optymizmem w przyszłość. Najciekawsze dzieła można zobaczyć na spacerze wzdłuż rzeki Lany.

 

Plac Skanderbega , bunkry i piramida

W samym sercu Tirany znajduje się ogromny Plac Skanderbega, nazwany na cześć albańskiego bohatera narodowego, który w XIV wieku stanął na czele udanego powstania przeciwko Imperium Osmańskiemu. Konny pomnik Skandberga góruje dziś nad placem, z kolei naprzeciwko mieści się Narodowe Muzeum Historyczne, ozdobione na fasadzie wielkim socrealistycznym muralem. W środku zwiedzający poznają burzliwe dzieje kraju sięgające starożytnej Ilirii aż do czasów współczesnych, wśród eksponatów można też podziwiać replikę legendarnego miecza Skanderbega. Po drugiej stronie placu wznosi się XVIII-wieczny meczet Ethema Beja, jeden z najważniejszy obiektów religijnych w kraju, a także 35-metrowa wieża zegarowa, z której rozpościerają się wspaniałe widoki.
W Tiranie na każdym kroku można spotkać ślady komunistycznej przeszłości. Nieopodal rynku głównego znajduje się słynna brutalistyczna piramida, którą otwarto w 1988 roku jako muzeum Envera Hodży, dyktatora rządzącego w Albanii żelazną ręką przez kilkadziesiąt lat. Po upadku reżimu piramida stała latami pusta, ale planowane jest przekształcenie jej w nowoczesny ośrodek kultury. Rządy Hodży cechowała izolacja i paranoiczny lęk przed zbrojną inwazją, czego efektem jest 700 tysięcy bunkrów wybudowanych w drugiej połowie ubiegłego stulecia w niemal każdym zakątku kraju. Największy z nich, Bunk’Art, mieści się na obrzeżach Tirany. Miał służyć jako schron dla najwyższych szczeblem albańskich przywódców politycznych i wojskowych. Obecnie w tym podziemnym labiryncie o powierzchni 3000 metrów kwadratowych mieści się muzeum historyczne i galeria sztuki. W mniejszym Bunk’Art 2 pod Ministerstwem Spraw Wewnętrznych można poznać wstrząsające historie politycznych prześladowań i rządów terroru.

 

Melanż stylów i smaków

Kuchnia albańska łączy wpływy słowiańskie, śródziemnomorskie i tureckie. Do najpopularniejszych dań tradycyjnych należą pieczona jagnięcina, kebab, kofta, ryby i faszerowane warzywa. Spróbować ich w doskonałym wydaniu można na przykład w niewielkiej, ale urokliwej restauracji Oda, zachęcającej przytulnym wystrojem. Koniecznie spróbować trzeba miejscowego specjału fergesë e Tiranës — potrawki z jajek, sera, papryki, pomidorów i cebuli. Głodni treściwego mięsnego posiłku powinni zajrzeć do Zgara Korçare 2, specjalizującej się w daniach z grilla, a w szczególności słynnych klopsikach z okręgu Korcza. Posiłek warto uzupełnić szklanką piwa Korça, również produkowanego w tym regionie. Największe zagęszczenie lokali gastronomicznych znajdziemy w niewielkiej dzielnicy Blloku (czyli „blok”). Niegdyś ten obszar obejmujący zaledwie kilkanaście przecznic dostępny był wyłącznie dla wysoko postawionych członków Partii, ale dziś pełen jest modnych restauracji, kawiarni i klubów. Wśród miejscowych popularna jest restauracja i pizzeria Era, serwująca zarówno tradycyjne dania albańskie, jak i wyśmienitą pizzę. W Juvenilja dostać można lokalne potrawy oraz dania ze świeżych ryb i owoców morza. Opcją niecodzienną jest Uka Farm, rodzinne gospodarstwo z winnicą tuż za miastem, gdzie w sielankowym otoczeniu serwowane są dania z lokalnych serów, mięs i warzyw. A skoro o otoczeniu mowa: podobno posiłek z widokiem smakuje lepiej, udaj się więc kolejką linową do popularnej restauracji Ballkoni Dajtit na górze Dajti. Zjesz tam potrawy kuchni włoskiej i albańskiej okraszone równie pyszną panoramą na całe miasto (a przy dobrej pogodzie również wybrzeże Adriatyku).

 

Zakupy i zabawa

Nie brak w Tiranie centrów handlowych ze sklepami wszelkiego rodzaju, w tym salonami ekskluzywnych marek. Warto wybrać się do otwartego w 2017 roku Toptani chociażby dla samej architektury. Pamiątek najlepiej szukać przy ulicacj Myslym Shyri i Çam, gdzie kupić można ręcznej roboty biżuterię, stroje ludowe, dywany i elementy wyposażenia domu. Na niedawno zmodernizowanym Nowym Bazarze kupowanie świeżych warzyw, owoców, mięsa i owoców morza to tylko połowa doświadczenia — drugą jest obserwowanie innych ludzi i rozkoszowanie się panującą tam atmosferą.
Ostatnimi laty Blloku ugruntowała swój status centrum życia nocnego Tirany: codziennie po zmroku gromadzą się tu młodzi ludzie. Wieczór można zacząć w Lincoln Garden Café, położonej w ogrodzie byłej rezydencji Envera Hodży. Kolejne przystanki to Radio Bar — utrzymany w stylistyce retro bar z kolekcją starych radioodbiorników i przyjemnym patio, oraz inspirowany kulturą starożytnych Ilirów Illyrian Saloon, w którym odbywają się koncerty na żywo i występy didżejskie. Z kolei Colonial Cocktail Academy i Nouvelle Vague słyną ze znakomitych, pomysłowych koktajli.

 

Góry, plaże i... okna

Dla chwili wytchnienia świetnie nada się spacer po Wielkim Parku w Tiranie: oazie zieleni z dużym jeziorem, ścieżkami wśród drzew i zacisznymi kawiarenkami. Z kolei wyprawę do Bunk’Artu można warto z wizytą w Parku Narodowym Dajti. Po wjeździe kolejką linową na szczyt Dajti czekają nas niesamowite widoki, świeże powietrze i piesze trasy wśród natury. Dla dreszczyku emocji — przejażdżka rowerem górskim, lot na paralotni, wspinaczka lub wizyta w Dajti Adventure Park z parkiem linowym.
Nie zawiodą się także ci, którzy szukają odpoczynku na plaży. Z Tirany łatwo dojechać do kurortu Durrës — to zaledwie 30 kilometrów od miasta, a autobusy kursują tam przez cały dzień. Do atrakcji tego historycznego portu należy 10-kilometrowe pasmo plaży, amfiteatr z czasów rzymskich i muzeum archeologiczne o znakomitych zbiorach. Zainteresowanym osmańską przeszłością Albanii polecamy całodniową wycieczkę do Beratu, malowniczo usytuowanej na zboczu wzgórza miejscowości znanej jako „miasto tysiąca okien”. Przydomek wziął się od bezliku osadzonych w białych budynkach ciemnych okien, zdających się spoglądać bacznie dookoła. Całe miasto wpisane jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Najlepszy widok na nie i na okoliczne góry rozciąga się z odrestaurowanej XIV-wiecznej fortecy na szczycie wzgórza.

 

Pogoda w Tiranie

Słońce świeci w Tiranie aż przez 2,5 tysiąca godzin w roku, co stawia ją wśród najbardziej słonecznych miast w Europie. Panuje tu łagodny klimat podzwrotnikowy — letnie miesiące są gorące i suche, zimy niezbyt mroźne (choć wilgotne), zaś wiosną i jesienią aura jest stosunkowo umiarkowana. Najlepiej planować pobyt między kwietniem a październikiem, choć trzeba pamiętać, że w lipcu i sierpniu temperatury często sięgają sporo powyżej 30 stopni.

 

Lotnisko w Tiranie

Głównym lotniskiem międzynarodowym Tirany jest port lotniczy Tirana im. Matki Teresy (Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës Nënë Tereza), położony około 15 kilometrów od centrum miasta. Obiekt jest niewielki i ma tylko jeden terminal, ale można tam znaleźć wszystko, czego na lotnisku można się spodziewać. Do Tirany można dojechać kursującym co godzinę autobusem, taksówką lub wynajętym samochodem. Z lotniska regularnie odjeżdżają również autobusy do Fieru, Vlorë i Durrës.